Trong dạy và học tiếng Anh, kỹ năng đọc hiểu luôn đóng vai trò then chốt giúp sinh viên tiếp cận thông tin, mở rộng vốn từ và phát triển tư duy phản biện. Tuy nhiên, nhiều sinh viên còn gặp khó khăn khi xử lý văn bản dài, nhiều từ vựng học thuật. Trong bối cảnh đó, NotebookLM một trong những công cụ AI của Google mang đến giải pháp mới mẻ, hỗ trợ giảng viên thiết kế bài học sinh động và giúp sinh viên đọc hiểu hiệu quả hơn (Datacamp, 2024).

Hình 1: Giao diện NotebookLM

NotebookLM có thể hỗ trợ giảng dạy qua nhiều tính năng. Trước hết, công cụ tóm tắt văn bản nhanh chóng, giúp sinh viên nắm được nội dung chính. Ví dụ, với một bài đọc IELTS về biến đổi khí hậu, NotebookLM có thể rút gọn thành ba ý: nguyên nhân, tác động, giải pháp – giúp sinh viên định hướng trước khi làm bài tập chi tiết (Monsha, 2024). Thứ hai, sinh viên có thể đặt câu hỏi trực tiếp về văn bản, chẳng hạn: “Tác giả sử dụng ví dụ nào để chứng minh ảnh hưởng đến nông nghiệp?” từ đó rèn kỹ năng tìm ý chính và thông tin chi tiết. Thứ ba, NotebookLM có thể tạo bản đồ tư duy (mind map) cho bài đọc, ví dụ bài đọc về lịch sử máy tính sẽ được hệ thống hóa thành các nhánh: phát minh quan trọng – nhân vật tiêu biểu – ảnh hưởng đến xã hội. Ngoài ra, giảng viên có thể dùng NotebookLM để tạo thẻ ghi nhớ (flashcards) với từ vựng mới, ví dụ: renewable energy – năng lượng tái tạo, kèm định nghĩa đơn giản, hoặc thiết kế câu hỏi trắc nghiệm dựa trên văn bản, giúp sinh viên luyện tập dạng bài multiple choice thường gặp trong TOEFL/IELTS (University of Illinois CITL, 2024). Khi kết hợp với việc ghi chú và thảo luận nhóm, sinh viên không chỉ nhớ nội dung lâu hơn mà còn phát triển kỹ năng học chủ động (Sellen & Rintel, 2025; Shafiee Rad, 2025).

Bảng 1: Ví dụ minh hoạ về cách dùng NotebookLM trong dạy bài đọc hiểu.

Như vậy, NotebookLM mở ra nhiều hướng mới trong dạy kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh, từ việc tóm tắt và hỏi–đáp đến việc thiết kế bản đồ tư duy, bài kiểm tra và thẻ ghi nhớ. Nếu được sử dụng hợp lý cùng các phương pháp truyền thống, công cụ này sẽ trở thành trợ thủ đắc lực, giúp sinh viên vượt qua rào cản ngôn ngữ, đọc hiệu quả hơn và nâng cao khả năng tư duy phản biện.

Tài liệu tham khảo

1. Datacamp. (2024). NotebookLM: A Guide With Practical Examples.

2. Monsha. (2024). NotebookLM for Teachers: All you need to know!.

3. University of Illinois CITL. (2024). Encourage Student Reading with Google Notebook LM.

4. Shafiee Rad, H. (2025). Reinforcing L2 reading comprehension through AI intervention. Smart Learning Environments, 12, 23.

5. Sellen, A., & Rintel, S. (2025). Effects of LLM Use and Note-Taking on Reading Comprehension and Memory. Microsoft Research.